Wat is voltige

Wat is voltige precies?

Voltige is een unieke tak van de paardensport, waarbij gymnastische oefeningen worden uitgevoerd op de rug van een paard. Voltige is de ideale manier om een onafhankelijke zit te krijgen. Ook leg je door te voltigeren een goede basis voor het paardrijden in het algemeen.

Bij voltige loopt het paard rondjes aan een lange lijn: de longe. In het midden staat de longeur, hij of zij begeleidt het paard rond, waarbij een lange zweep als hulpmiddel dient. Het paard draagt geen zadel, zoals bij gewoon paardrijden, maar een singel met handgrepen erop: de beugels. Om het hoofd van het paard in de juiste positie te houden, worden er bijzetteugels gebruikt. Deze zitten aan de zijkant van de singel vast en worden vervolgens aan het bit bevestigd. Een voltigeur leert bij voltige een goede lichaamshouding en een goed aanvoelingsvermogen van het paard te krijgen. Er worden op het paard verschillende oefeningen uitgevoerd, van basiszit tot staan, en daarbij is het heel belangrijk dat het paard niet gehinderd wordt in zijn bewegingen. 

Een voltigepaard moet aan een aantal eisen voldoen: hij moet betrouwbaar zijn en een rustig karakter hebben. Ook moet hij beschikken over een rustige galop en een brede en sterke rug. 

Voordat een oefening in galop uitgevoerd kan worden, moet de betreffende oefening eerst goed beheerst worden in stap. Tijdens voltigetrainingen wordt er daarom voornamelijk in stap geoefend. 

Voltige kan worden gedaan in teamverband (vaak met zes voltigeurs) of individueel (solovoltige). Solovoltige mag je doen vanaf je veertiende. Bij officiële wedstrijden worden zowel door het team als door de solo’s eerst de verplichte oefeningen uitgevoerd. Dit is om te laten zien dat de voltigeurs de basisvaardigheden beheersen. Vervolgens wordt de vrije kür op muziek getoond. Bij de teams laten (afhankelijk van de klasse) twee- of drietallen tegelijk de oefeningen zien die ze zelf samengesteld hebben. Een jury becijfert beide onderdelen.

Bij solovoltige en teamvoltige zijn er de klassen BB, B, L, M, Z, ZZ. De verplichte oefeningen zijn niet voor elke klasse precies hetzelfde. 

De geschiedenis van voltige

Voltige is een heel oud begrip. Er zijn rotsschilderingen gevonden in Zuid-Scandinavië van een persoon staande op een dier, deze rotsschilderingen zijn waarschijnlijk gemaakt in het Bronzen Tijdperk.  Ook in Afrika zijn rotstekeningen gevonden uit de Griekse Oudheid die aangeven dat voltige al eeuwen lang bestaat. In de Renaissance werd voltige een vorm van paardrijtraining voor ridders en edelen. Toen kreeg de sport pas een echte naam: ‘la voltige’. Van dit franse woord is de huidige naam voltige afgeleid.

Tot de 20e eeuw werd in het leger gebruik gemaakt van verschillende vormen van voltige. Vooral het op- en afspringen werd veel geoefend. Paarden waren te duur om voor de trainingen te gebruiken en daarom gebruikte men tafels en banken om op te oefenen. Later werden er speciale houten paarden voor gemaakt.

In de 18e eeuw werd voltige beoefend om het publiek te vermaken, het kreeg toen een amusementsfunctie. Het publiek hield vooral van spectaculaire uitvoeringen. De paarden moesten daarom zo snel mogelijk galopperen op een rechte lijn, waarbij de voltigeurs hun kunsten lieten zien. Deze vorm van voltige is nog steeds erg bekend in Frankrijk en Amerika onder de naam trick riding.

In 1769 bedacht Philip Astley dat het voor het paard en de voltigeur makkelijker was als het paard aan een lange lijn cirkels galoppeerde.

In het circus wordt nu ook nog steeds een soort voltige gedaan, maar dit lijkt niet echt op het wedstrijdvoltige van tegenwoordig.

In 1950 werd voltige in Duitsland zo populair dat er regels werden gemaakt en wedstrijden werden georganiseerd. In 1983 werd voltige erkend als een officiële sport. In 1984 werd het eerste EK voltige gehouden en in 1986 het eerste WK.

Bij voltige stond het paard en het ontwikkelen van een goede techniek voor het paardrijden centraal. Later werd er veel aandacht geschonken aan spectaculaire oefeningen, waardoor het er niet veiliger op werd. Dit leidde tot hevige discussies, vooral onder echte paardenmensen. Zij vonden dat bij voltige het paard als middel werd gebruikt en niet als doel. Daarom zijn er een aantal regels in het regelement aangepast. De uitvoering van de oefeningen tellen nu twee keer zo zwaar mee als de moeilijkheid van de oefeningen. Ook worden de paarden strenger gekeurd, zodat voltige voor het paard ook leuk blijft.